انواع طبقه بندی فولادها

استاندارد فلزات چیست؟

استاندارد فلزات یک توافق نامه در سطح صنعتی برای تعریف فلزات می باشد.  در این تعریف اطلاعات زیادی در مورد ترکیب شیمیایی، فرآیند تولید، عملیات حرارتی و دیگر اطلاعات مربوط به فلز آورده می شود.  استاندارد معمولاً تلاش می کند تا تمام ویژگی های مختلف یک فلز را در یک کد ساده شامل عدد و حرف مشخص نماید.  مهمترین کاربرد این استاندارد ها تبادل اطلاعات است.  مهندسین، نقشه کش ها، عوامل خرید و تامین کنندگان، همگی با یک زبان از فولاد، آلومینیوم، مس و … صحبت می کنند و از یکسان بودن محصولات اطمینان دارند.

در واقع استاندارد زبان مشترکی برای برقراری ارتباط بین مصرف کنندگان و طراحان صنعتی است. اعداد و کدهایی که در استاندارد تعریف می شوند مانند آدرسی منحصر به فرد برای هر فلز هستند که براحتی آنرا از باقی مواد متمایز می سازد. با تطبیق این اعداد و حروف با راهنمای استاندارد اطلاعات زیادی در مورد آلیاژ موزدنظر بدست خواهد آمد.

همانطور که زبان های مختلفی برای صحبت وجود دارد، استاندارد های مختلفی نیز در سراسر دنیا موجود است.

استانداردهای بین المللی فلزات عبارتند از:

–         آمریکا: ASTM, AISI, SAE, UNS

–         کانادا C.S.A

–         آلمان DIN  استاندارد

–         فرانسه AFNOR

–         انگلیس BS

–         ایتالیا UNI

–         ژاپن JIS

دسته بندی های گوناگونی بر اساس سیستم های مختلف برای فولادها موجود است که در اینجا به مواردی از این تقسیم بندی ها اشاره می کنیم، این دسته بندی ها ممکن است بر اساس موارد زیر باشد:

–         ترکیب شیمیایی، مانند فولادهای کربنی یا آلیاژی
– روش تولید مانند فولادسازی با اکسیژن، زیمنس مارتین، روش کوره الکتریکی
– روش پرداخت مانند نورد گرم یا نورد سرد
– شکل محصول مانند میل گرد، ورق، نوار، لوله یا فرم ساختمانی
– عملیات اکسیژن زدائی مانند فولاد آرام، نیمه آرام، سرپوشی یا نا آرام
– ساختار میکروسکوپی مانند فولاد فریتی، پرلیتی، مارتنزیتی و …
– سطح استحکام مورد نیاز که در استاندارد ASTM مشخص شده است
– عملیات حرارتی مانند آنیلینگ، کوئنچینگ، تمپرینگ و فرآیندهای ترمو مکانیکی
– کیفیت مورد نظر مانند کیفیت فورج و یا کیفیت اقتصادی

بر اساس ترکیب شیمیایی فولادها ا می توان به شکلزیر دسته بندی کرد

فولادهای کربنی

فولادهایی که با کربن آلیاژسازی شده اند و عناصر دیگر با مقادیر زیر موجودند:

این فولادها را می توان به چهار دسته تقسیم کرد:

کم کربن (درصد کربن کمتر از ۰/۲۵)

کربن متوسط (درصد کربن بین ۰/۲۵ تا ۰/۶)

پرکربن  (درصد کربن بین ۰/۶ تا ۰/۹)

ابزار (درصدکربن بین ۰/۹ تا ۱/۴)

فولادهای آلیاژی

برای افزایش سختی پذیری، استحکام، چقرمگی، خواص سایشی و خستگی، خواص خزشی و مقاومت به حرارات، مقاومت به خوردگی و… عناصر آلیاژی به فولاد اضافه می گردد.

فولاد آلیاژی را نیز به ۴ دسته تقسیم می کنند

میکروآلیاژ (۰.۱%>مجموع عناصر آلیاژی)

کم آلیاژ  (۱%>مجموع عناصر آلیاژی)

آلیاژ متوسط (۵%>مجموع عناصر آلیاژی>1%)

پرآلیاژ  ( ۵%<مجموع عناصر آلیاژی )